Beeld: Storm & Rutger Prins
Expeditie Knappe Koppen. Beeld: Marco de Swart
OUD AGENDAITEM

Expeditie Knappe Koppen

Familietentoonstelling ‘Expeditie Knappe Koppen’ maken bezoekers kennis met wetenschappers aan boord van VOC-schepen. Hun (reis)verhalen worden verteld aan de hand van unieke collectiestukken, zoals een originele globe van Mercator en een editie van het reisverslag en naslagwerk Itineraio, beiden uit de zestiende eeuw.

In ‘Expeditie Knappe Koppen’ betreden bezoekers de werelden van vier avontuurlijke wetenschappers uit de zeventiende eeuw: Maria Merian, Peter Kolbe, Georg Rumphius en Jan Huygen van Linschoten. Zij verkenden de wereld aan boord van schepen van de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) en hun onderzoek leidde tot inzichten waar we vandaag de dag nog steeds op varen.

Aan de hand van unieke objecten wordt duidelijk, hoe kennis al eeuwen de wereld over reist. Zo is in het centrum van de tentoonstelling een aantal vroege globes te vinden, waaronder een origineel exemplaar gemaakt door Gerard Mercator in 1541. Het afwijkende kaartbeeld van destijds is op deze wereldbol goed te zien: Australië ontbreekt, omdat daar tot dan toe nog geen West-Europese scheepvaarder voet aan wal had gezet.

Naast scheepsmodellen, globes en kompassen zijn in de expositie bijzondere handschriften en oude drukken te bewonderen, zoals het werk waaraan Georg Rumphius vele jaren van zijn leven wijdde: het Ambonisch Kruidboek. Het Maritiem Museum heeft delen van dit 13-delige manuscript speciaal voor deze tentoonstelling in bruikleen. Rumphius herschreef dit werk maar liefst drie keer, omdat eerdere versies door brand en schipbreuk vernietigd werden. Ook alle tekeningen moesten opnieuw vervaardigd worden. Pas in 1697 kwam het boek in Nederland aan. De originele druk, handgeschreven en -getekend, is nu te bewonderen in ‘Expeditie Knappe Koppen’.

In de expositie zijn iedere drie maanden nieuwe pagina’s te zien uit bijzondere boeken, zoals de prachtige gravures van Maria Merian uit haar Metamorphosis Insectorum Surinamensium. Van haar “collega” Jan Huygen van Linschoten is een eigentijds ingekleurd exemplaar van het beroemde Itinerario te bewonderen. Ook is een Italiaans werk over navigatie (1554) te zien, dat waarschijnlijk het enige overgebleven bezit van Van Linschoten is. Zijn handtekening preikt dan ook trots op het titelblad van dit boek.

De tentoonstelling ‘Expeditie Knappe Koppen’ is te zien van 30 maart 2018 t/m 3 maart 2019 in het Maritiem Museum. Klik hier voor meer informatie.