Untitled 1991 (detail), van de serie Bukubuku. © Masahisa Fukase Archives.
Ants 1962 (detail), van de serie Color Approach. © Masahisa Fukase Archives.
Family 1972 (detail), van de serie Ravens. © Masahisa Fukase Archives.
OUD AGENDAITEM

Masahisa Fukase: Private Scenes

FOAM - Het levenswerk van de Japanse fotograaf Masahisa Fukase (Hokkaido, 1934-2012) is ruim twintig jaar lang grotendeels ontoegankelijk gebleven als gevolg van een val waarbij de kunstenaar blijvende hersenschade opliep. Na zijn dood werden de archieven geleidelijk ontsloten, waarbij een weelde aan nooit eerder getoond materiaal werd aangetroffen. Foam presenteert een grootschalig retrospectief met originele prints, afkomstig uit de Masahisa Fukase Archives in Tokio. Behalve de toonaangevende serie Ravens, waarmee Fukase wereldberoemd werd, bevat de tentoonstelling belangrijke fotoreeksen, publicaties en documentatiemateriaal, daterend van begin jaren 60 tot 1992. Samen vormen de werken een bijzondere visuele biografie van een van de meest radicale en experimentele fotografen van de naoorlogse generatie in Japan.

Visuele biografie 
Fukase’s worsteling met verlies en depressie komt op vaak speelse wijze tot uiting in zijn werk. Zijn onderwerpen zijn persoonlijk en uiterst intiem: gedurende de jaren figureerden onder meer zijn vrouw Yoko, zijn stervende vader en zijn geliefde kat Sasuke in nu eens ludieke, dan weer zwaarmoedige beeldverhalen. Tegen het einde van zijn werkende leven richtte de kunstenaar de lens steeds vaker op zichzelf. De ongekende hoeveelheid zelfportretten – voorlopers van de tegenwoordige selfie – getuigt van de zonderlinge, bijna obsessieve manier waarop de kunstenaar zich verhield tot zijn omgeving – en zichzelf.

Zelfportretten
Fukase’s eigenzinnige beeldtaal en onuitputtelijke experimenteerdrang culmineerden in de wild beschilderde selfies en straatscenes uit de series Private Scenes (1990-1991), Hibi (1990-1992) en Berobero (1991). De beelden verhalen Fukase’s omzwervingen door de straten en het nachtleven van Tokio. De werken werden drie maanden voor Fukase’s noodlottige val gepresenteerd in de tentoonstelling Private Scenes (1992), samen met Bukubuku (1991): performatieve zelfportretten van de kunstenaar in zijn bad. De prints zijn voorzien van een digitale datumstempel, typerend voor het late werk van Fukase. De werken vormen samen een eigenaardig dagboek en markeren de dagen, maanden en jaren die Fukase in eenzaamheid doorbracht, spelend in zijn isolement.

Biografie
Masahisa Fukase werd geboren in 1934 in Bifuka, in het noorden van het eiland Hokkaido. Als oudste zoon was hij voorbestemd de in 1908 door zijn grootvader opgerichte fotostudio over te nemen. In 1952 verhuisde hij naar Tokio om fotografie te studeren. Zijn tentoonstelling Kill the Pig bracht de fotograaf in 1961 zijn eerste erkenning. Drie jaar na het plotselinge vertrek van zijn eerste vrouw trouwde hij in 1964 zijn grote liefde Yoko, die twaalf jaar lang zijn belangrijkste inspiratiebron zou blijven. In 1974 richtte hij de Workshop Photography School op samen met de bekende Japanse fotografen Shomei Tomatsu, Eikoh Hosoe, Noriaki Yokosuka, Nobuyoshi Araki and Daido Moriyama. Hun werk werd gezamenlijk gepresenteerd in de toonaangevende tentoonstelling New Japanese Photography in MoMA (New York), waarmee een nieuwe generatie Japanse fotografen voor het eerst in het westen werd geïntroduceerd. Fukase’s scheiding van Yoko in 1976 markeerde het begin van de Ravens, maar resulteerde eveneens in zwaarmoedigheid en overmatig drankgebruik. In 1992 viel Fukase onder invloed van alcohol van de trap, waarna hij twintig jaar in coma lag. Na zijn dood in 2012 werd zijn werk geleidelijk ontsloten door het Masahisa Fukase Archief, dat in 2014 in Tokio werd opgericht.

Private Scenes loopt van 7 september t/m 12 december 2018 in Foam Fotografiemuseum Amsterdam. 

Klik hier voor meer informatie.