Schitteren door afwezigheid

Museum Henriette Polak - Kunstenaars kunnen een andere wereld oproepen. De kijker ervaart deze bestaande of imaginaire wereld door hun ogen. Die specifieke blik zorgt ervoor dat er een laag wordt toegevoegd aan dat wat je ziet, waardoor een vergroot bewustzijn van de werkelijkheid ontstaat.

Paradoxaal genoeg is deze toevoeging in het werk van Nathalie Duivenvoorden, Margot de Jager, Bas Ketelaars, Sandra Kruisbrink, Jaring Lokhorst, Margriet Luyten en Lara de Moor hun vermogen om iets te laten Schitteren door afwezigheid. Hun werk suggereert menselijke aanwezigheid en het verstrijken van de tijd, maar toont die niet.

Interieurs en landschappen zijn verlaten. Bandensporen vormen het bewijs van beweging. Kale bomenkruinen laten hun delicate schoonheid zien. De afwezigheid van het bladerdek markeert een moment binnen een onstuitbare cyclus, net zoals op een later moment het groen de onderliggende takkenstructuur weer zal verhullen. In wat afwezig is, ligt belofte, dreiging, melancholie of verwondering besloten. Maak kennis met het bijzondere werk van deze kunstenaars in Museum Henriette Polak.

Nathalie Duivenvoorden
Nathalie Duivenvoorden maak tekeningen met kleurpotlood, gebaseerd op haar eigen fotografisch materiaal. Ze werkt vaak op klein formaat, maar de landschappen die ze tekent voelen monumentaal aan. In haar werk onderzoekt ze de verhouding tussen onszelf en onze eigentijdse leefomgeving:
‘’Ik vind het belangrijk dat we stilstaan bij de manier waarom we onze leefomgeving zien, behandelen en vormgeven. Dit is voor mij onlosmakelijk verbonden met de leefbaarheid ervan. Het gebruik van kleurpotlood geeft me de tijd om in langzame lagen de kleur, het licht en de atmosfeer van een plek te delen met de kijker.’’

Jaring Lokhorst
Het werk van Jaring Lokhorst staat in contrast met het werk van Duivenvoorden. Hij schildert op groot formaat, maar wat je ze zijn macro-opnames van de alledaagse omgeving. Zoals een detail van een bandenspoor, hierdoor ontstaat een heel nieuw landschap zoals wij het nooit eerder bekeken.

Margot de Jager
Wanneer bezoekers de schilderijen van Margot de Jager zien, roept het herkenning op. ‘’Maar mijn ‘landschappen’ zijn imaginaire landschappen, plekken die alleen bestaan in de verbeelding. Zij refereren niet aan bestaande plekken, omdat het niet gaat om een afbeelding van het landschap, maar om een evocatie daarvan. Dat is principieel iets anders. Er is misschien eerder sprake van verschillende landschappelijke sferen, waarbij ook het materiaal leidend kan zijn.’’

Margot de Jager: ‘’Uiteindelijk gaat het mij er om iets te weeg te brengen, dat verder gaat dan alleen herkenbaarheid. Een bepaald gevoel of emotie. Die probeer ik op te roepen door verf. De mens is afwezig maar soms zijn wel sporen zichtbaar van zijn aanwezigheid.’’

Sandra Kruisbrink
Sandra Kruisbrink zoekt met haar werk de verte op om dichterbij te kunnen komen. “Zoals bij de serie tekeningen van een berg. Je ziet de berg van een grote afstand, maar de manier waarop ik het teken, met de kleine puntjes; dat is heel dichtbij. Ik heb die afstand nodig om dichterbij de kern van een beeld te kunnen komen.” Haar ijle, bijna transparante tekeningen gaat over stilte, leegte en diffuus licht. Gelaagdheid is belangrijk in haar werk. Iets is zichtbaar, maar niet heel scherp. Het is meer een vermoeden van aanwezigheid. ‘’Ik houd van dat grensgebied. Eigenlijk is het een soort fluisteren.’’

Bas Ketelaars
Ook Bas Ketelaars werkt heel gelaagd. Hij tekent op groot formaat, waarbij foto’s de basis vormen. Volgens een strenge methodiek van vlakverdeling, herhaling, kadering en het over elkaar aanbrengen van lagen tekeningen en foto’s ontstaat een spannende compositie.

Lara de Moor
In de schilderijen van Lara de Moor zijn situaties te zien die afwezigheid tonen. Je ziet voorwerpen die alleen zo door mensen kunnen zijn gepositioneerd. Het zijn markeringen die een zekere doelmatigheid verraden, als geladen sporen van menselijk handelen. ‘’Mijn werk staat dicht op mijn leven, is ermee vervlochten. Alleen op die manier vind ik mijn motivatie. De plekken op mijn schilderijen zijn de plekken waar ik leef of waar ik geweest ben. In mijn schilderijen zijn situaties te zien die afwezigheid tonen. Dat lijkt misschien een onmogelijkheid, maar het kan. Ook de titel van deze tentoonstelling draagt deze dubbelheid in zich. Afwezigheid is toonbaar, leegte kan een voelbare volheid hebben en stilte is meer dan een afwezigheid van geluid.’’

Margriet Luyten
Margriet Luyten werkt met natuurlijke materialen bij het weven van haar wandtapijten. Ze gebruikt hiervoor verschillende soorten wol en katoen. ‘’Door deze materialen te combineren met de vele mogelijkheden die er zijn binnen het weven, wordt het tapijt tactiel en driedimensionaal. Deze monumentale uitstraling vind ik belangrijk bij dit werk.’’ De zorgvuldig gekozen en handmatig aangebrachte dichtregels leggen verbinding tussen plek en geschiedenis.

Klik hier voor meer informatie over Schitteren door afwezigheid, van 6 april t/m 23 juni 2019 te zien in Museum Henriette Polak.