Body Control: de grens van de mens

Body Control: sieraden en mode op de grens van de mens
De Kerk, (Museum) Arnhem
2 november 2019 – 26 januari 2020
Door: Marjolein Klein Nagelvoort

In Body Control: sieraden en mode op de grens van de mens zijn 200 excentrieke kunstobjecten tentoongesteld in De Kerk in Arnhem. De vrijheid die de vormgevers hebben genomen voor hun kunstwerken is overal in terug te zien. Het idee niet binnen barrières te werken - of betergezegd; er ver buiten te treden - maakt dat de tentoonstelling heel uiteenlopend en controversieel is. Ze gaat in op kwesties over het nu en de (nabije) toekomst, maar laat ons ook nadenken over hoe het leven had kunnen zijn.

Waar een kader aan duidelijkheid soms mist in deze tentoonstelling, doet dat het aan opstandigheid zeker niet. Deze kunstenaars, met name jonge mensen, hebben wat te vertellen. De tentoonstelling stelt ons vragen als waarom wij als mensen nog altijd zulke verschillende standaarden hebben als het gaat om menstruatie, vrouwelijke tepels en (zwangere) buiken. Tegelijkertijd zoekt het ook onze toekomstige grenzen op. Denk aan onze online persona, ons futuristische fysieke toekomstbeeld en de materialen waarmee we ons lichaam ondersteunen. Deze vraagstukken achtervolgen je gedurende de hele tentoonstelling. Waar ligt de grens?

Enkele werken raken me direct. Het laat me afvragen waarom een kwestie is zoals het is in onze maatschappij; waarom hebben we hier zulke kromme meningen over? Ondanks een paar ontbrekende kaders valt de expositie zeker niet tegen: waar ik theoretisch gezien geen verklaring kon vinden, bleven de beelden esthetisch prodigieus. Het doel van de makers was om ons aan het denken te zetten, en via meerdere wegen is dat dus gelukt.

Vika-Im’s genderosity zoekt zo bijvoorbeeld de grens op van de kleding die wij als vrouwen kunnen en mogen dragen. Het bericht dat vrouwen niet beperkt zouden moeten zijn door lichamelijke of sociale barrières beeldt de Russische duidelijk uit. Binnen het duo laat het eerste kunstwerk de mannen broek, op een vrouwelijk lijf, letterlijk afzakken en toont hierdoor een panty mét zichtbaar ondergoed. Het kledingstuk aan haar zijde is een egaal pak met een gedrukt vierkant patroon erop. Het heeft een vloeiende, volle kraag die overloopt tot aan de zij. De echte blikvanger is het sprankelende, roodgekleurde borduursel rondom het vrouwelijke geslachtsdeel in de vorm van bloemen. Het belicht onze menstruatie en laat zien dat het iets is waar we ons niet voor moeten schamen. Waarom zien we dit niet als iets normaals, al dan niet iets moois? Vika-Im liet zich leiden door haar eigen ervaring. Het resultaat leidde tot een duo ferme kunstwerken die een statement maken over het verdienen van gelijke behandeling, ongeacht je geslacht.

In deze tentoonstelling kun je je zeker laten verwonderen over kwesties wat betreft het nu en de (nabije) toekomst: een bewegende, soms opstandige maatschappij die verandering wilt doorvoeren is actueel. Of dat terecht is, of dat je er misschien zelfs ongemakkelijk van wordt, is iets om over na te denken. Precies dat is hetgeen wat de ontwerpers je willen laten doen, in de breedste zin van het woord. Gedurfd is het, maar om het merendeel van de kunstwerken te begrijpen is het wel verstandig je informatieboekje bij de hand te houden als je graag het oorspronkelijke doel van de kunstenaar wil weten. Anderzijds nodigt de tentoonstelling je ook uit die zelf in te vullen. Of je nou opzoek bent naar morele vraagstukken, je kennis over excentrieke mode wil beproeven, of simpelweg wil genieten van het werk dat jonge kunstenaars je te bieden hebben; bij Body Control ben je aan het juiste adres. Laat je hier verwelkomen door de veelzijdigheid aan kwesties die wij mensen met ons meebrengen.