De kunstzinnige couture van Viktor & Rolf

Door: Puck Gerkema

Jurken bestaande uit uitvouwbare schilderijen, die tijdens de modeshow aan de muur worden gehangen. Modellen die op de catwalk met een gigantisch poppenhoofd of met een abstract masker lopen. Zelfs de kleding met groot, in 3D,‘NO’ erin genaaid zien er nog fashionable uit. De ontwerpen van Viktor en Rolf veroorzaken al meer dan 25 jaar bewondering en sensatie in de internationale modewereld. Vandaar dat  de Kunsthal Rotterdam het hoog tijd vond om deze bijzondere ontwerpers in het museum te zetten.

Gelijk bij binnenkomst stap je een donkere zaal binnen, waar een collectie van negen kostuums in een rij staat te schitteren. Op de muur zie je beelden van een modeshow met slechts één model die steeds een nieuw kostuum aangetrokken krijgt, totdat ze uiteindelijk meer dan 70 kilo aan kleding draagt. Door de donkere filmbeelden lijkt het net alsof je als bezoeker zelf bij deze spannende show aanwezig bent, en ervaar je dezelfde bewondering als modekenners twintig jaar geleden.

Je kijkt hier naar beelden van de Russian Doll show, een couture-collectie gepresenteerd in 1998 waardoor de modewereld eindelijk waardering kreeg voor het Nederlandse ontwerpersduo Viktor & Rolf. Voor 1998 waren namelijk vooral musea geïnteresseerd in de originele kleding van de ontwerpers, maar na hun spraakmakende Russian Doll show ging ook de modewereld voor de bijl. Sindsdien zijn hun collecties – of ze nu couture zijn of ready-to-wear kleding – altijd buitengewoon geweest. 

In de tweede zaal staat een grote verzameling van ontwerpen uit die verschillende collecties bij elkaar: de Flowerbomb-kostuums uit 2005 (een zwart stoer pak vol met grote strikken), de befaamde NO-collectie uit 2008 waarbij het woord ‘NO’ driedimensionaal in de kleding is verwerkt en de gigantische Van Gogh-jurken uit 2015, waarbij de bloemdetails zowel 2D als 3D geprint zijn. Verrassend genoeg zijn de eigenaren van deze kleding niet de ontwerpers zelf, maar veel bekende Nederlandse musea: het Centraal Museum in Utrecht, het Boijmans van Beuningen, het Groninger Museum...Niet alleen de Kunsthal heeft dus artistieke waardering voor Viktor & Rolf.

Twee jurken in het bijzonder zullen bekend zijn bij het grote Nederlandse publiek: de prachtige ‘strikkenjurk’ van Prinses Mabel die ze droeg tijdens haar bruiloft met Prins Friso. De 248 strikken verwerkt in de jurk stonden symbool voor eeuwige liefde. De strik zie je ook terug op de mouw van Mabels’s jurk die ze droeg tijdens de inhuldiging van Koning Willem-Alexander, zodat Prins Friso er toch bij een beetje bij was tijdens deze koninklijke dag. Eeuwige liefde stond niet eerder zo prachtig wrang naast elkaar.

De kleding van Viktor & Rolf vertelt dus altijd een verhaal. Of dit nu gaat om de kracht van individualiteit, milieubewustzijn of een aanklacht tegen de snelle consumptie van de mode-industrie: in hun ontwerpen en hun performance-achtige modeshows komt deze boodschap duidelijk naar voren. De details op de informatiebordjes - de creatie van dit werk kostte 240 uur - onderstrepen des te meer de echte kunstwaarde van Viktor & Rolf’s ontwerpen.

Toch is het zeker de bedoeling dat de kleding wordt gedragen; iets wat niet alleen koninklijke klanten graag doen. Waar prinses Mabel vooral bekend is in Nederland, droeg Madonna kleding van de ontwerpers tijdens haar benefietconcert Raising Malawi in 2016. Haar ‘clownskostuums’ staan trots naast de kostuums ontworpen voor het Nederlands Nationaal Ballet, en beide zijn kleurrijk en theatraal.

Kleding met een boodschap en met flair: het is duidelijk dat Viktor & Rolf net zo goed schitteren op de catwalk als in de Kunsthal.

Kijk hier voor meer informatie over de tentoonstelling