Dick Bruna, altijd in Utrechts hart
Dick Bruna en Utrecht: hart voor elkaar
Centraal Museum Utrecht
9 november 2019 - 1 maart 2020
Door: Dorien Zuidema
Een internationale kindervriend, een illustrator met de kunst om zelfs de simpelste tekeningen een lust voor het oog te maken, evenals een icoon voor Utrecht. Dick Bruna, welgekend om zijn personage nijntje, is misschien wel de meest iconische Utrechter in de geschiedenis. Met zijn simpele, doch sterke illustraties bracht hij vreugd aan kinderen en volwassenen over de hele wereld. Zijn boeken hielpen jonge kinderen van allerlei landen leren lezen en schrijven. De nijntje serie is immers in meer dan 50 talen vertaald! Maar zelfs vóór nijntje was Dick Bruna al een belangrijk individu voor Utrecht en haar bewoners. In de tentoonstelling Dick Bruna en Utrecht: hart voor elkaar leer je over hem en zijn enorme inzet voor de stad Utrecht.
Het is guur buiten. De kou van januari trekt over het land en doet de mensen trillen in hun sjaals en winterjassen. Buiten het Centraal Museum word ik begroet door een beeld van nijntje. Ze draagt een wollen muts tegen de winterkou en kijkt vriendelijk uit naar de ingang van het museum. Achter haar is het nijntje museum in winterse wijze gedecoreerd. Ik geef een knikje in haar richting en treed binnen.
Een zacht licht vult de tentoonstellingsruimte. Op de witte muur tegenover mij speelt een diavoorstelling waarop beelden van Bruna en zijn partners en vrienden verschijnen. Aan de muur links van mij hangen zijn foto’s, geportretteerd staat Dick Bruna, die tot tweemaal toe de stadsmedaille in ontvangst mocht nemen. In een vitrine eronder zijn deze medailles terug te vinden, vergezeld door brieven en oude foto’s. Het complete aanzicht geeft me een bitterzoet gevoel. Zijn eigendommen die hij eerst vast met voldoening en trots in zijn huis bewaarde, nu netjes opgesteld op de bodem van de vitrine.
In de opvolgende ruimtes wordt pas echt duidelijk hoe groot Bruna zijn invloed was op zijn geliefde stad. Straatnamen en pleinen zijn naar hem en zijn personages vernoemd, (straat)kunstenaars maken werken in zijn heugenis en zelfs verkeerslichten portretteren een stilstaande nijntje voor rood licht en een lopende nijntje voor groen. Overal in de stad is zijn essentie terug te vinden. Bruna stond altijd klaar om de bewoners van de stad te helpen door middel van zijn werk. Posters en affiches van zijn hand kleurden de stad door de jaren heen en verenigingen en organisaties konden altijd bij hem terecht voor een uniek beeld.
Richting het einde van de tentoonstelling kom ik oog in oog te staan met een groot spandoek. Hierop geschilderd is Nijntje, een traan rollend over haar wang. Toen het nieuws van Bruna’s overlijden naar buiten kwam, uitten mensen over de hele wereld hun verdriet met tekeningen van verdrietige nijntjes op social media, en trokken mensen massaal naar het “nijntje pleintje” om bloemen neer te leggen in zijn herinnering. FC Utrecht creëerde dit spandoek en toonde deze tijdens een wedstrijd tegen PEC Zwolle, twee dagen na Bruna’s heengaan.
Na het Schietincident in Utrecht op 18 maart 2019, waar vier doden en zes gewonden vielen, vonden Utrechters opnieuw steun in zijn werk. De huilende nijntjes verschenen wederom op social media in herinnering van de slachtoffers.
Dick Bruna was niet eenvoudigweg een illustrator, dat laat deze tentoonstelling zien. Hij was een inspiratie voor iedereen. Met zijn warme persoonlijkheid en zijn vriendelijke karakter wist hij de harten te veroveren van niet alleen de Utrechters, maar dat van mensen over de hele planeet. De tentoonstelling toont zijn werken door de jaren heen, zijn connectie met Utrecht, zijn passie om altijd voor anderen klaar te staan en doet je beseffen wat voor een geweldig man deze bijzondere Utrechter was.
