Het overtuigende metatheater van De Partizanen

Het leven an sich
De Partizanen
22 februari t/m 20 december 2019

Door: Charlotte de Beus

Voor de ingang van de Leidse Schouwburg speelt een straatmuzikant een vrolijke accordeonmelodie, op de terrassen aan de Oude Vest glinstert het bier in de zon en fietsers schieten in een wirwar aan elkaar voorbij. Het is maandagavond, de zon staat nog hoog en ik loop opgetogen de schemer van de Leidse Schouwburg binnen. Daar trekt het cabaretduo De Partizanen die avond een volle zaal met hun nieuwste voorstelling Het leven an sich. Een voorstelling, vaak meer theater dan cabaret, over de huidige tijdsgeest, van burn-outs tot influencers, en over hoe we onszelf vandaag de dag veel te serieus nemen.

De Partizanen, gevormd door de bevriende komedianten Thomas Gast en Merijn Scholten, nemen mij anderhalf uur lang mee naar een toekomstige belevingswereld die weliswaar twee decennia vooruit loopt op de mijne, maar die wel verdacht veel lijkt op de huidige samenleving. Alleen dan extremer, belachelijker én dus grappiger. In die toekomstwereld wordt Thomas uitgenodigd in een talkshow om terug te kijken op zijn tijd als cabaretier en dat leidt tot hilarische zelfreflectie en scherpe maatschappijkritiek.

In de vorm van praat-, zang- en dansfragmenten komen de meest uiteenlopende actuele thema’s voorbij: van seksisme tot discussies over het slavernijverleden, van privacy tot genderneutraliteit en van de debatcultuur in de tweede kamer tot meditatie en bewust leven. Er worden ‘grappen gerecycled’, de s van ‘seksisme’ wordt aan het rijtje LGBTQ toegevoegd en op een aanstekende beat zingen De Partizanen: ‘online influencer, tell me how to live, online influencer, tell me how to be not alone’.

Telkens blijkt het grootste kritiekpunt: een gebrek aan inhoud en contact. Of het nou gaat om de debatten die politiek links en rechts met elkaar voeren of om een letterlijk gebrek aan inhoud op de Amsterdamse huizenmarkt (in de show overweegt een yuppenstel de kinderen in de vaatwasser te laten slapen), telkens wordt duidelijk hoe dicht wij vandaag de dag enerzijds op elkaars lip zitten en hoe weinig wij anderzijds met elkaar praten.

Als er wel wordt gepraat, dan wordt er vooral gepraat met heel veel lege woorden, blijkt uit de grappige imitaties van de Partizanen. Met behulp van overdreven maar tevens geloofwaardige stemmetjes en accenten nemen Thomas en Merijn mijn alledaagse leven op de hak. Samen met de rest van het publiek lach ik om het ‘liefde en passiebrood’ dat ook ik elke week bij de Albert Heijn haal en om het taalgebruik van de Amsterdamse yup die alles ‘ontzettend heftig’ vindt.

Ook de setting van de talkshow levert kritiek op deze vele lege, vaak op emoties gerichte, woorden. Eenmaal aangeschoven aan tafel blijkt de presentator het met Thomas namelijk helemaal niet over zijn carrière te willen hebben, maar wroet hij vooral naar zijn persoonlijke verleden. Stukje bij beetje trekt de sensatiebeluste presentator een verhaal uit zijn gast over een brand in de Leidse Schouwburg die, jawel, twintig jaar geleden zou hebben plaatsgevonden tijdens een voorstelling van De Partizanen.

Deze setting van de talkshow en dit wroeten naar het verleden, oftewel: het telkens teruggaan naar het hier en nu in de Leidse Schouwburg, geeft de voorstelling een erg sterk en overtuigend metagehalte en maakt het bovendien tot een samenhangend en afgerond geheel. De talkshowinbedding verbindt de sketches met elkaar en laat de uitgezette verhaallijnen samenkomen in een stevige knoop. Een knoop die nog eens extra goed wordt aangetrokken tijdens de ontknoping van de voorstelling; rook en brandweersirenes dringen de zaal van de Leidse Schouwburg binnen, de brand van twintig jaar geleden wordt werkelijkheid.

Lachend klap ik samen met het publiek de rook weg, in een staande ovatie. Na afloop geniet ik na, met een rood wijntje aan de bar van de mooie schouwburghal. In een automatisme grijp ik naar mijn telefoon en open ik Instagram. Even twijfel ik, aan het denken gezet door De Partizanen, maar dan rangschik ik toch het bakje met nootjes en mijn glas wijn, klik, en upload een foto, als kind van mijn tijd.