Lust For Life: Een kleurrijke Ed van der Elsken

Lust for Life: Ed van der Elsken in kleur
Nederlands Fotomuseum Rotterdam
25 mei t/m 6 oktober 2019
Door: Bram Barentsen

‘Hey lekker wijf! Jij ja!’, met een glimlach op zijn gezicht en cameralens voor zijn oog loopt Ed van der Elsken de dame tegemoet. Hij klikt. Hij fluit. De in panterprint geklede vrouw lacht. ‘Ga door!’, roept Ed. Haar zelfvertrouwen groeit en trots zet ze haar ene been voor de ander. Ze geniet. Ed geniet. Hij klikt. Het is 1967, ik loop door de Beethovenstraat in Amsterdam. Op straat wordt er nog onschuldig naar elkaar geroepen. Het mag. Ed mag. Het zijn deze alledaagse momenten die zijn vastgelegd door Ed Van der Elsken, toen nog op zijn rolletje, nu in de tentoonstelling Lust For Life in het Nederlands Fotomuseum Rotterdam.   



Bij binnenkomen word ik gegroet door een oer-Hollandse ‘HALLO!’. Het is het soort hallo die je van Ed zelf verwacht. Nuchter, hartelijk en opgewekt. Het is ook het hallo van zijn publicatie Hallo! Een nieuwe Ed van der Elsken, 1978. Voor een voorstelronde is er een zelfportret en een quote van de fotograaf. Een element dat gaandeweg de tentoonstelling in nieuwe vormen terugkeert. 

Lust for Life gaat verder met beelden uit de HALLO!-publicatie: Een roodharige rondborstige vriendin tegenover rellen op Rokin, glamour in Hollywood en hippies op de Dam. Van der Elsken koppelt luipaarden in Tanzania aan een gestippelde auto in Mexico-City en valt zo op door opmerkelijke combinaties. De tentoonstelling schakelt snel tussen binnen- en buitenland. Foto’s tonen apartheid in Afrika, blotebillenharingkarklanten op het strand in Zandvoort, pijn in Bangladesh en een Zwitsers schilderijenlandschap. Geen continent ontsnapt aan Ed. Het is vermakelijk om te zien hoe de vrije fotograaf een historische gebeurtenis als de ontmoeting tussen Jackie Kennedy en koning Sihanouk op vluchtige wijze vastlegt. Toch, noem mij egoïstisch, zijn het vooral de Nederlandse beelden die ik wil zien.

Ik wil straten verkennen, namen herkennen en kijken hoe het vroeger was. Ik wil flauwe nostalgie. Ik wil mijzelf kunnen identificeren en ik wil net als Ed dichtbij het leven blijven. In binnenland zie ik warrige mullets in de P.C. en kattekwaad op de Zeedijk, Hells Angels op de Dam en lonkende vrouwen in de Amsterdamse straten. Ed schakelt snel tussen rauw en flirterig. Zijn fotografie is puur en recht voor zijn raap. De hondjes uitlaten op de Albert Cuyp. Opgaan in het moment. Dansen in een kelder. Stadse snelheid en aantrekkelijke vrijheid. 

Diezelfde vrijheid zet hij door wanneer hij verhuist naar Edam. Hier ontdekte hij het platteland dat hij daarna nooit meer inruilde voor de grote stad. Een zorgeloze foto van het vroege Ruigoord is de overstap naar het polderland. Op een volgende foto zitten twee jonge meisjes op een paardenwagen, een met een geweer de ander met touw in haar handen. Van der Elsken toont het platteland als een plek waar je wegdroomt, als een plek waar je naar verlangt. Hetzelfde verlangen als het stel dat vrijt in de open lucht. Ed toont ons het Nederland van de jaren ’60. Twee jongens scheuren met een gans in de hand ervandoor op een brommer.

‘Nergens een telefoon’, roept een vrouw naast me. ‘Des te meer sigaretten’, lacht haar vriendin. Sigaretten als symbool van genot en niet de telefoon, maar de mens als middelpunt. In Lust for Life toont Ed van der Elsken het leven, het gewone en het ongewone en vooral de mens zoals die is.

Lust for Life loopt nog t/m 6 oktober 2019.

Klik hier voor meer informatie over de tentoonstelling Lust For Life. 

Klik hier voor het programma 'Snapshot Rotterdam: Architectuur & Fotografie'