De School. Beeld: Bram Barentsen.
Beeld: Bram Barentsen.

Spinvis, Simon en De School lieten me klaarwakker in bed belandden

Auteur: Bram Barentsen

JA! JA! JA! JA! straalde afgelopen zondagavond door het gebouw van De School in Amsterdam. Op posters, vinylcovers en uit de mond van Erik de Jong, ook bekend als Spinvis. JA! was overal. De School organiseerde een happening van spoken word artiesten, muzikanten en soundscapes. De avond was het toneel van De Happening: Simon leeft! Een ode aan de schrijf- en voordrachtskunstenaar Simon Vinkenoog. 


Vergezeld met portretfoto’s van Simon en een witbiertje in mijn hand, loop ik de binnentuin van De School binnen. Er staat een stand waar de reiusses van JA! en Ritmebox en de opvolgende remix EP verkocht worden. Stenen bankjes, knus in een subtiele u-vorm neergezet, worden bezet door een gemixt publiek van Spinvisliefhebbers en vaste gasten van De School. Ouders zijn meegebracht naar deze uitgelezen kans om eens de plek te laten zien waar normaal gedanst wordt tot de zon opkomt.  

De ruimte rondom De School. Beeld: Bram Barentsen.


De aftrap van de avond wordt officieus gedaan door degene die Simon Vinkenoog het best kende: Edith Ringnalda, de weduwe van Vinkenoog. De adembenemende stilte die valt is net zo groot als de razende energie waarmee Ringnalda voordraagt. Met uitgesproken charisma en verheffende stem omschrijft ze hoe haar man destijds onbevreesd de directeur van Carré aansprak. Nog geen drie zinnen later organiseerde Simon de eerste happening in het Koninklijk Theater. Nederland, 21 maart 1966. Pöezieperformances zijn een feit.

Wiet, de Homo Ludens (de spelende mens), Eric de Jong, vrijheid, verdom de oorlog. Er wordt gelachen en geluisterd tijdens haar emotionele stuk. Ik weet zeker dat er niemand is die niet door Edith in de ogen is gekeken. Haar stuk wordt afgesloten door een dankbaar applaus en het weggrissen van haar biertje voordat ze de spotlights verlaat.



Het Schoolbeleid luidt dat er binnen geen foto’s of video’s gemaakt mogen worden. Beelden van de avond laat ik je dus niet zien. Al zouden die toch alleen maar tekortdoen aan een avond waar spraak nog nooit zo belangrijk is geweest. 

Accordeonklanken klinken. De tonen komen van de handen van Arjan Witte die abrupt zijn accordeon optilt bij de toetsen. Met zijn compagnons geeft hij een gekscherend optreden waarbij hij springt, schreeuwt, fluistert en danst als een flamingo. De oud-bandlid van Spinvis weet als geen ander hoe hij het publiek voor zijn medemuzikant moet opwarmen. Eric de Jong geniet met een glas witte wijn in zijn hand.

Nu is het aan hem, Spinvis, de beurt. Al gauw klinken de gitaarakkoorden hand in hand met de vioolstrijken van het nummer Ik wil alleen maar zwemmen gevolgd door twintigmaal JA! Een euforie kruipt de tenen van het publiek in. Het gevoel dat het optreden lang aanhoudt tot aan Nachtwinkel. ‘Is het al avond, is het al donker. Waar heb ik gezeten dan met mijn gedachten.’ De woorden van het dichtnummer worden gesproken door Saartje van Camp en maken het magische woordenschouwspel compleet. 



Het is Max Abysmal die na afloop een set van percussies en wereldse muziek levert. Een muzikaal landschap die je even laat ontsnappen aan de woordenstorm van vanavond. Dit duurt niet lang. Eric de Jong duikt onder de tafels om zijn Spinvis dj-set voor te bereiden. Na wederkeer speelt hij een mix van verborgen pareltjes en favoriete rockplaten, om vervolgens af te sluiten met een 15-minuten durende live acid-techno mix beladen met de stem van Vinkenoog.

De laatste live act van de avond is de Belgische Zoe Mc Pherson. Ze volgt het elektronische einde van Spinvis op met haar eigen avontuurlijke compositie. Ook Pherson maakt op eigenwijze manier gebruik van taal en laat haar stem vloeien over de donkere beats en doffe bass. 

Arjan Witte bewijst. Spinvis bewijst. De School bewijst. Elke kunstenaar vanavond bewees dat Simon Vinkenoog voor altijd de toon heeft gezet voor woordenmagie en voordrachtskunst. De Happening schudde wakker en liet je klaarwakker in bed belandden. Simon leeft!