Daan Roukens over abstracte zelfportretten en de alledaagse orde en chaos

Door: Bram Barentsen

Zonder kunstenaars geen kunst en cultuur. Het zijn juist deze personen die onze maatschappij kneden en vormen. Wij zoeken jonge talenten op en delen hun verhaal. Ontmoet Daan Roukens. Daan is de abstracte zelfportretteur die stoeit met orde en chaos. Hij deelt zijn innerlijke ik door uitdagende patronen en spontane lijnen.

Opgevoed met een kwast in plaats van een paplepel, groeide Daan met zijn vingers in de klei op in een creatief gezin. Zijn moeder is kunstenaar en zijn vader is ondernemer. Toch was hij niet meteen fanatiek schilder. Zijn onbewuste creativiteit uitte zich voor het eerst in het maken van films. Op zijn vijftiende schoot hij samen met vrienden korte sketches. Daan was betrokken bij alles. Het filmen, de beelden editen en de muziek. Dit was de springplank waarvan Daan samen met zijn creatieve drang de wereld in sprong.

‘Ja, dan moet je daarnaartoe’, dacht hij bij zichzelf. Daan ging naar de Akademie voor Kunst en Vormgeving St. Joost in Den Bosch. Zonder enig idee te hebben wat er allemaal mogelijk was, kwam hij in aanraking met beeldende kunst. Schilderen, keramiek, films maken en muziek. Bij beeldende kunst mocht alles. Dat was wat hij wilde. In zijn tweede jaar begon hij met schilderen ‘en sindsdien ben ik eigenlijk nooit meer gestopt’.

Daan schildert abstracte zelfportretten. Met herhalingen en losse lijnen vertaalt hij op abstracte wijze wat er in zijn hoofd gebeurt. Zijn werk is Daan. ‘Dit is wie ik ben en wat ik maak’. Hij deelt zijn ervaring van het maken, zijn zoektocht en zijn gevoel over het eindresultaat het proces en uiteindelijke zelfportret leer je Daan kennen.

‘Of het nou een museumdirecteur, een boer op het platteland of een bouwvakker is. Ik wil geen onderscheid maken in de mensen, maar ze raken in hun menszijn’. De kloof van het alledaagse leven en de kunstwereld kleiner maken. Kunst tonen waar het niet vanzelfsprekend is, maar wel straalt en tot zijn recht komt. Zo exposeerde hij in kledingwinkels en beschilderde hij de gevel van reclamebureau Buutvrij for life.

Een aantal jaar na zijn afstuderen in 2009 aan de AKV St. Joost besloot hij full time te doen wat hij wil; creëren. Geen ruis. Alleen nog Daan en zijn werk. Beiden ontwikkelden enorm en hij begon aan een master met het onderzoeksthema ‘Hoe kan abstracte kunst een rol spelen in het dagelijks leven’ aan het Sandberg Instituut in Amsterdam. Een betere aansluiting op zijn master had zijn creatiedrive niet kunnen hebben. Inmiddels maakt Daan zich op voor zijn afstudeerexpositie van het masterprogramma ‘Reinventing Daily Life’.

De strepen uit zijn laatste serie werken ontstaan vanuit de onrust met orde en chaos; Daan’s overkoepelende benaming voor alles wat er gaande is. De botsingen in het alledaagse leven. Op zoek naar gelijkwaardigheid brengt Daan die tegenstrijdigheden samen. Wanneer chaos overstemt voegt hij rechte lijnen toe. Wanneer er een ‘obsessief perfectionisme’ ontstaat, trekt hij deze uit zijn balans door een spontane lijn toe te voegen. Dit lijnenspel danst hij net zo lang tot hij rust vindt in zijn hoofd. ‘Dat is de sublieme ervaring waarnaar ik op zoek ben. Dan is het werk af. Wanneer alles samenkomt en er verbondenheid ontstaat. Het is een reflectie van wie ik ben als persoon, waarin ik de toeschouwer wil meenemen in die ervaring van het proces en resultaat’.

Zoals jij misschien nu al verdwaald raakt in Daan’s gedachten, zo overkomt hem dat zelf ook. Jezelf tegenkomen is juist wat het interessant en spannend maakt. Daan gaat altijd door op hetzelfde werk. ‘Ik maak bijna geen schetsen, hoogstens wat kleurenschetsen of ik begin te kijken of ik een lijn van 1 centimeter van 2 centimeter moet gaan gebruiken’. Het is de constante wisselwerking tussen die tegenstrijdigheden die het werk doen ontstaan.

Inspiratie voor zijn patronen haalt hij overal vandaan. Een stoeptegel is, de kleurencombinatie van een paar schoenen of vruchtenhagel. Daan wil zijn werk niet alleen betrekken bij het dagelijks leven, maar hij haalt het er ook vandaan. Zo was Google een van de gedachtenspinsels voor zijn afstudeerproject: ‘Expect Nothing, Appreciate Everything’.

Iedereen kan het Google-logo dromen. De primaire kleuren plus groen. Blauw en rood komen twee keer terug, de rest maar een keer. Waarom? Daan kwam erachter dat Google zich wil positioneren als een eigenwijs bedrijf. Een bedrijf dat zich niet houdt aan de regels. Een bedrijf dat alles zelf doet. ‘Maar hoezo dan? Jullie zijn gewoon bezig om alle informatie te verzamelen. Waar is dan dat spontane?’, vraagt Daan. Deze gedachtespinsels parkeert hij niet zonder iets mee te doen. Het gaat hem aan en hij reageert erop. ‘Wat gebeurt er als je iets spontaans toevoegt aan iets dat al gecategoriseerd is?’ Toch beantwoordt Daan zijn vragen niet. Hij kiest nooit voor de rechte of de spontane lijn. Hij kiest ze alle twee en laat ze naast elkaar ontstaan in zijn werk.

Google is de vonk geweest die het proces vlam gaf, maar niet het onderwerp dat Daan met zijn serie wil uitdragen. Het is een element uit het orde en chaosproces. Met ‘Expect Nothing, Appreciate Everything’ laat Daan dit proces klinken en zien. Waarin hij zijn schildersproces omzet naar geluid en video. ‘Op die manier kan ik de toeschouwer door verschillende disciplines en daarvan ook weer de tegenstrijdigheden meenemen in mijn ervaring’.

Daan verandert alledaagse herkenbare dingen op een dusdanige manier dat het zijn perspectief en die van jou verbreedt. Vanuit de ervaring van zijn werk wil hij je zowel verwarren als iets verduidelijken. ‘Kom vooral naar de expo bij VENT DU NORD op de Utrechtsestraat 105 te Amsterdam van 13 t/m 20 Juni’.

Kijk voor meer informatie op www.daanroukens.com