Willemijn van Breda: '’Mijn vrienden zien mij als een wandelende encyclopedie.'
Door: Jóia Silva
Maak kennis met onze gids Willemijn. Sinds 1996 is ze werkzaam als gids door heel Nederland. Ze is ook al jaren een van onze vaste gidsen. Willemijns liefde voor het vak ontstond niet tijdens haar eerste studie Politicologie, maar tijdens haar bijbaantje als gids op een rondvaartboot in Amsterdam. Ze ontmoette hier andere gidsen en raakte geïnteresseerd in het vertellen van mooie historische verhalen. De overstap naar een studie Kunstgeschiedenis in Amsterdam was dus niet verrassend. Als afgestudeerd kunsthistoricus ging ze bij ons aan de slag als gids en heeft ze bijzondere dingen meegemaakt. Vandaag vertelt ze over haar ervaringen.
Men is over het algemeen al tevreden als hij zonder een boodschappenlijst de juiste items weet te bemachtigen. Hoe kan een gids de hoeveelheid informatie onthouden? Willemijn zegt daar zelf over: ’Mijn vrienden zien mij als een wandelende encyclopedie. Ik ben ontzettend leergierig en vind kunst en geschiedenis erg interessant. Thuis heb ik heel veel boeken. Een aantal boeken komen nog uit mijn studententijd en zijn geschreven door docenten of kunsthistorici. Informatie zoals jaartallen, namen en plaatsen: ik onthoud het allemaal. Het gaat vanzelf, ik kan er niets aan doen.' Je zou het kunnen zien als een gave van de familie. De vader van Willemijn was ook een veellezer en onthield alles.
Elk verhaal kun je zien als een nieuw puzzelstuk in het geheugen van Willemijn, doordat de jaartallen als het ware automatisch worden opgeslagen. Voor haar lijkt het meer dan logisch. Als voorbeeld noemt ze De Nachtwacht: ’Je begrijpt dat Rembrandt De Nachtwacht pas schildert als zijn vrouw Saskia is overleden, omdat hij haar gezicht portretteert als het gezicht van een engel. Hier zijn overigens verschillende inzichten over. Kunstgeschiedenis is geen abstracte wetenschap. Maar zo begrijp je wel hoe elk verhaal de juiste plek in de tijdlijn krijgt van mijn geheugen.’ Dat betekent niet dat je alleen op je geheugen kan vertrouwen en onvoorbereid aan het werk kan gaan, want, zegt Willemijn: 'Alles moet wel kloppen. Je wilt niet dat het object waar jij over gaat vertellen er straks niet meer staat.'
Helaas is niet iedere gids zo ijverig. In onze hoofdstad zijn er veel eenlingen die niet altijd de juiste informatie verschaffen, omdat ze vertellen wat ze van andere horen, zonder het zelf uit te zoeken. Het goed uitzoeken van de informatie is cruciaal voor ieder die ambieert ooit een rondleiding te geven. Willemijn is van mening dat dat nog te weinig gebeurt. Zo vertelt ze: 'Er wordt vaak verteld dat de Magere brug in Amsterdam stamt uit de zeventiende eeuw, terwijl deze gewoon van Piet Kramer is uit 1934. Alle informatie is super voorradig, maar je moet er wel even naar zoeken. Dat gebeurt veel te weinig vind ik.' Een goede gids maakt een combinatie van leuke verhalen en de juiste feiten. Zo simpel is dat nog niet.
Je zou denken dat iemand met zoveel kennis van het vak de zenuwen van het presenteren wel verloren is, maar het tegendeel is waar. Ook als gids ben je soms zenuwachtig. 'Het is altijd zo dat ik de eerste paar minuten een beetje onrustig ben. Als je iets voor de zeventigste keer doet is het natuurlijk wel anders dan voor de eerste keer, maar elke groep is anders. Je bent als gids een gastvrouw, entertainer en kenniskanon in één. De mensen moeten je leuk vinden. Dat is net zo belangrijk als de kennis.' En de mensen vinden Willemijn leuk. De leergierigheid uit haar jeugd en de gave om alle kunstkennis op te zuigen als een spons zijn een zegen. Het vak is haar op het lijf geschreven.
De gemiddelde museumbezoeker wordt verblijdt door mooie exposities en bijzondere verhalen. Bij een kunstwerk van grote schoonheid laat je de duizenden regels uit die tijd graag even buiten beschouwing. De kunstenaar voert je op dat moment mee naar een andere wereld en biedt je perspectieven die je zelf nooit dacht te kunnen vinden. De academische blik is een interessante manier van kijken, maar kan je dan nog genieten van kunst? 'Andere mensen kunnen compleet overvallen worden door de schoonheid van bijvoorbeeld een gebouw. Ik absorbeer kunst eerder, met alle feiten en details. Mijn hersenen werken daardoor eerder dan mijn gevoel.' En ga je dan nog voor je eigen amusement naar een museum? 'Jazeker! Twee jaar geleden ben ik bijvoorbeeld naar een tentoonstelling over Rodin geweest in Groningen. Hij is mijn favoriete kunstenaar, misschien omdat ik nog nooit een rondleiding over hem heb gedaan. Als ik in Parijs ben, ga ik altijd naar Musée Rodin. Ik weet natuurlijk allang hoe het eruitziet, maar ik kan er stiekem van genieten. Misschien is dat wel mijn heilige huisje ja…'
