Alfredo Jaar, Shadows, 2014. Original photograph by Koen Wessing (1942-2011): Esteli, Nicarague, September 1978 © Koen Wessing / Nederlands Fotomuseum, Rotterdam
Estelí, Nicaragua (1978) © Koen Wessing / Nederlands Fotomuseum
OUD AGENDAITEM

Shadows - Alfredo Jaar

Nederlands Fotomuseum - De wereldberoemde foto van de Nederlandse fotograaf Koen Wessing staat centraal in de installatie Shadows van de gerenommeerde Chileense kunstenaar Alfredo Jaar. Het betreft één aangrijpend beeld van twee huilende vrouwen in Nicaragua, die zojuist hebben vernomen dat hun vader is vermoord. In dit recente werk transformeert Jaar de verbeelding van universele emoties als verdriet en wanhoop tot vage contouren die uiteindelijk verdwijnen in een hemels, oogverblindend licht. 

Shadows is het tweede deel van een trilogie over de kracht van het iconische beeld. In 2006 presenteerde hij al The Sound of Silence. Shadows nodigt het publiek uit om stil te staan bij de kracht en betekenis van één enkele foto. Jaar: “We zijn afgestompt geraakt voor beelden, ze lijken ons niet meer te raken. Daarom richt ik me tot een enkel beeld en nodig ik mensen uit om te kijken, om echt te kijken.”

De installatie Shadows is een hommage aan het werk van fotograaf Koen Wessing. In de installatie wordt de gebeurtenis na een moord op een boer uit Estelí, Nicaragua, uiteengezet. In 1978, tijdens de laatste dagen van het Somoza regime, reisde Wessing door Nicarague. Op een dag trof hij een groep boeren aan die het dode lichaam van een lokale collega naar een auto droeg. Deze was vermoord door het leger van het regime. Wessing besloot de groep te volgen en fotografeerde de daarop volgende situaties van zeer nabij: de autotocht, de thuiskomst en het opbaren van het lichaam en zo ook het moment waarop de twee zwaar geëmotioneerde dochters van de boer het erf komen oplopen. Wessing maakte van dit dramatische moment een iconisch, bijna barok beeld. 

Ook voor de beeldstructuur van Shadows liet Jaar zich inspireren door werk van Wessing, namelijk het boek Chili, September 1973. Wessing doet in deze publicatie uitsluitend in beeld het verslag van de militaire coup in Chili. Het weglaten van tekst bij beeld was voor die tijd baanbrekend. In Shadows volgt Jaar deze structuur door beelden te tonen zonder enige toevoeging van tekst. Dit in tegenstelling tot zijn eerdere werk The Sound of Silence waarin tekst naast beeld een cruciale rol speelt. 

Shadows is te zien van 26 januari tot en met 12 mei 2019 in het Nederlands Fotomuseum. Klik hier voor meer informatie over Alfredo Jaar, Koen Wessing en tickets.