Beter met planten in Hortus Botanicus Leiden

Hortus Botanicus Leiden - Van aspirine tot opium: veel van onze geneesmiddelen komen oorspronkelijk uit planten, sommige worden zelfs nu nog uitsluitend uit planten gewonnen. Noten, goji bessen en hennepzaad zijn niet aan te slepen nu ze de status van superfood hebben bereikt, en veel mensen zich daarmee gezond hopen te eten. Maar de grenzen tussen gezondheid en genot, geneesmiddel en gif zijn soms flinterdun, het is vaak oppassen geblazen. Van lang niet alle planten die als geneeskrachtig worden gezien, is de werking wetenschappelijk bewezen. En wat als een plant werkt en ineens voor de mens extra waardevol wordt - hoe zorgen we voor voldoende aanvoer zonder onze natuurlijke bronnen uit te putten? 

Al sinds de eerste beplanting van de Hortus in 1594 zijn medicinale planten onderdeel van de collectie. In de Hortus zijn allerlei planten te vinden die bij het thema Beter met Planten passen. In de Clusiustuin, het vertrekpunt van de tentoonstelling, wordt er in gegaan op geneeskrachtige planten uit Europa. In de Systeemtuin wordt er aandacht besteed aan giftige en geneeskrachtige stoffen in allerlei plantenfamilies en in de tropische kassen is informatie te vinden over geneeskrachtige planten uit de tropen. En natuurlijk is er aandacht voor lopend onderzoek, want Hortus Botanicus Leiden is nog steeds op zoek naar nieuwe inhoudsstoffen en hun toepassingen.

Het onderzoek naar geneeskrachtige planten gebeurd samen met het Instituut Biologie Leiden (Universiteit Leiden) en met de China Academy of Chinese Medical Sciences in Peking. China is naast Indonesië een Aziatisch speerpuntland van de Universiteit, en bij de Hortuscollecties ligt de focus op plantencollecties uit Azië. De onderzoekers zijn benieuwd naar werkzame chemische verbindingen in allerlei plantensoorten. In China wordt DNA-barcoding op een deel van de collectie toegepast, dit is een moleculaire techniek om soorten te herkennen aan een standaard, kort stukje van het DNA. Bij de onderzochte planten staat een speciaal bordje met Chinese tekens en een qr-code die verwijst naar achtergrondinformatie over de plant.

Er zijn bij de tentoonstelling diverse informatiebronnen beschikbaar. Naast een online tour verschijnt er een wandelgidsje in het Nederlands, Engels en Chinees. Hierin staan 30 planten beschreven die zijn onderzocht in samenwerking met de Universiteit in Peking. Bezoekers krijgen een plattegrond mee die langs een aantal hoogtepunten leidt: van Aloë vera, waarover Boerhaave niet uitgeschreven raakte, tot orchideeën waaraan tegenwoordig onderzoek gedaan wordt naar geneeskrachtige inhoudsstoffen.

De tentoonstelling Beter met planten is van 16 mei t/m 27 oktober 2019 te zien in de Hortus Botanicus Leiden.

Klik hier voor meer informatie.