Carlos Amorales – The Factory

Stedelijk Museum Amsterdam - Tijdens Amsterdam Art Weekend 2019 opent de eerste grote Europese overzichtstentoonstelling van Carlos Amorales in het Stedelijk Museum Amsterdam. De tentoonstelling geeft een beeld van het werk van een van de belangrijkste hedendaagse Mexicaanse kunstenaars.

De tentoonstelling Carlos Amorales – The Factory richt zich op zijn oeuvre vanaf het midden van de jaren negentig tot het meest recente werk dat de kunstenaar speciaal voor de tentoonstelling maakt. De tentoonstelling omvat veertien zalen met ruimtelijk werk, installaties, schilderingen, tekeningen, video’s, druksels, weefsels, animaties en geluidswerken die Amorales vaak combineert in grootschalige ruimtelijke installaties in een open, niet-chronologisch parcours. De kijker kan zijn eigen route kiezen door de wereld van Amorales, die gevuld is met sprookjesachtige beelden en verhalen waarin hij zijn bespiegelingen over het spanningsveld tussen individu en samenleving vormgeeft.

Carlos Amorales begon zijn carrière begin jaren negentig in Amsterdam, als student aan de Rietveld Academie en resident aan de Rijksakademie. In Amsterdam veranderde hij zijn naam in ‘Carlos Amorales’: een conceptuele identiteit die hij aan anderen uitleende met het doel te onderzoeken hoe kunst in het alledaagse leven kan fungeren. Hij leende het ‘Amorales’-karakter (een gemaskerde figuur geïnspireerd op de Mexicaanse lucha libre-worstelaars) uit aan bevriende kunstenaars, vechters en onbekenden. Voorzien van zijn bühnenaam en masker, traden zij op in echte worstelwedstrijden en performances in musea en kunstinstellingen in Europa, VS en Mexico (o.a. Tate Modern en Centre Pompidou).

Amorales keerde in 2004 vanuit Amsterdam terug naar Mexico Stad waar hij een eigen studio vestigde. Geïnspireerd door massale productie en distributie van beelden in de media, en verwijzend naar Warhols ‘Factory’ en de Disney’s vroege animatie-studio’s, creëerde Amorales en zijn team onder de titel Liquid Archive een beeldbank van duizenden digitale vectorbeelden (monochrome silhouetten). Dit digitale archief staat ter beschikking van de kunstenaar en zijn team van medewerkers, maar kan op verzoek ook met derden gedeeld te worden. Met de beelden uit zijn Liquid Archive heeft Amorales de afgelopen vijftien jaar een rijk en geschakeerd oeuvre opgebouwd. Door het relatieve ‘open source’ karakter (soms worden de beelden vrijelijk door anderen ‘geleend’) kunnen door Amorales gecreëerde beelden zich losmaken van de wereld van de autonome kunst en uitzwerven in de wereld van mode, videoclips, tattoos, platencovers en weer terug naar de kunst via het werk van andere kunstenaars. Amorales’ ‘Factory’ is een knipoog naar de popcultuur en naar de huidige neoliberale wereld “waar de assemblagefabriek van de globalisering een beetje uit de hand gelopen is”, aldus Amorales.

Martijn van Nieuwenhuyzen, conservator van de tentoonstelling: “Ik volg het werk van Carlos Amorales sinds zijn Amsterdamse jaren. Toen ik hem begin vorig jaar in Mexico City opzocht raakte ik opnieuw onder de indruk van zijn veelzijdige praktijk en van de intelligente wijze waarop hij balancerend op de fijne lijn tussen het esthetische en het sociaal-politieke een veelheid aan onderwerpen voor het voetlicht brengt: de rollen die de kunstenaar binnen en buiten de kunstwereld kan aannemen, de ervaring vreemdeling te zijn in een onbekende cultuur, de oneindige kneedbaarheid van taal en de aan het absurdisme grenzende beeldstroom van het internet. Het is bijzonder om mijn laatste tentoonstelling in het Stedelijk Museum met deze inspirerende Mexicaanse kunstenaar te mogen samenstellen.”

In veel van Amorales’ werk staat de verhouding tussen individu en samenleving centraal. Daarbij heeft hij speciale belangstelling voor de keuzes waarvoor kunstenaars zich gesteld zien, bijvoorbeeld vis-a-vis de alledaagse werkelijkheid van het leven in Latijns-Amerika maar ook, kunsthistorisch, met betrekking tot de experimenten van de Europese avant-gardes. Wat betekent het om geëngageerd te zijn? Kun je experimenteel zijn in een dictatuur? En wat zijn daarvan de maatschappelijke consequenties? Welke instrumenten heeft de kunstenaar tot zijn beschikking om zich uit te spreken over onderdrukking en alledaags geweld? In zijn installaties, video’s, schilderingen en sculpturen onderzoekt Amorales direct en metaforisch het spanningsveld tussen het individuele belang en de maatschappelijke regels: via spel, als hij de museumbezoeker uitlokt een monumentale mobile van cymbalen te activeren, in op het eerste gezicht sprookjesachtige animaties als The Cursed Village waarin een pastorale scene uitloopt in een lynchpartij of in de immersieve installatie Black Cloud waarin zwermen zwarte vlinders de toeschouwer omgeven en zo de dreiging van de massa indringend voelbaar maakt.

Voor de tentoonstelling The Factory produceert de kunstenaar in samenwerking met het Textiellab in Tilburg een nieuwe installatie: Orgy of Narcissus (2019), een fries van zestig met zijdegaren geweven doeken waarin hij het fenomeen van de ‘internet meme’ (online beelden die zich razendsnel verspreiden en steeds van gedaante en betekenis veranderen) onderzoekt met overlappende beeldenstromen van een figuur die gevangen zit in een eeuwigdurende narcistische orgie.

Klik hier voor meer informatie over Carlos Amorales – The Factory, van 24 november 2019 t/m 5 april 2020 te zien in het Stedelijk Museum Amsterdam.