Elspeth Diederix - When Red Disappears

Huis Marseile - Elspeth Diederix, een van Nederlands meest eigenzinnige kunstfotografen op het gebied van de natuur, richt zich voor haar serie When Red Disappears op de verscholen onderwatertuin van de Zeeuwse wateren. De bodembegroeiing van dit koude, troebele, groengrijze water blijkt een ongekende visuele rijkdom te bieden die aansluit op Diederix’ omvangrijke botanische werk gemaakt in tuinen en parken. Bevlogen en geïnspireerd trotseerde zij de beproevingen van het duiken om onder water in het schijnsel van haar lampen de meest wonderbaarlijke kleurformaties te fotograferen. Door de (duik)bril van Diederix ontwaren we een maagdelijk onderwaterparadijs, waar het leven in de vorm van schelpen, sponzen, wieren, anemonen en andere organismen zich van zijn kleurrijkste kant laat zien.

De titel van de tentoonstelling When Red Disappears is een toespeling op het verschijnsel dat als men diep duikt, de kleur rood door verschillende natuurkundige en optische factoren uit het zicht verdwijnt. Pas wanneer de bodembegroeiing gericht wordt aangelicht, geven de rijkgeschakeerde kleurformaties zich in volle glorie prijs. Diederix fotografeerde eerder in (sub)tropische zeeën, waarbij zwevende assemblages in het monochrome blauw van de zee beeldbepalend waren. Nu dook zij voor het eerst in Nederlandse wateren. Dit andere werkterrein markeert meteen ook een andere werkwijze. In plaats van op geënsceneerde scènes richt Diederix zich nu op de weergave van de natuur zelf. 

Diederix’ onderwaterfoto’s roepen associaties op met visuele tegenhangers uit de kunstgeschiedenis. Zij maakt er geen geheim van dat ze zich laat inspireren door de 17e-eeuwse stillevenschilderkunst uit de Lage Landen. Sterker nog: het is een van de belangrijkste beweegredenen voor haar onderwaterfotografie: ze gaat welbewust op zoek naar taferelen waarbij zij dit genre qua compositie, kleur en licht kan benaderen, en daar slaagt zij verrassend goed in. 

In When Red Disappears is een aantal waardevolle bruiklenen van het Rijksmuseum opgenomen die perfect aansluiten op de fotoserie van Diederix. In de statige Rode Zaal hangt Stilleven met Nautilusbeker (1648–1688) van de 17e-eeuwse schilder Frans Sant-Acker, een sleutelwerk waarmee Diederix’ stillevens qua compositie, lichtval, kleur en stofuitdrukking verwantschap vertonen. Hier komen twee wat tijd, ruimte en plaats betreft totaal verschillende werelden bijeen. In de zaal met Diederix’ schelpenfoto’s bevindt zich een schelp met resten rode verf die werd aangetroffen tussen de resten van Het Behouden Huys op Nova Zembla, waarin Willem Barentsz in 1596 overwinterde. Dit van rode pigment voorziene object is tevens een knipoog naar de titel van de tentoonstelling.

Klik hier voor meer informatie over When Red Disappears, van 8 juni t/m 1 september 2019 te zien in Huis Marseille.