Kom van Millefiori glas, © Rijksmuseum van Oudheden
Parfumflesjes, © Rijksmuseum van Oudheden
OUD AGENDAITEM

Glas in het Rijksmuseum van Oudheden

Rijksmuseum van Oudheden - Het mooiste glaswerk uit de collectie van het Rijksmuseum van Oudheden is deze zomer te zien in de tentoonstelling GLAS. Bezoekers kunnen hier genieten van de schoonheid, kleurenrijkdom en uitzonderijke vormen van glazen voorwerpen uit onder andere het oude Egypte, de klassieke wereld en Nederland. Te zien zijn eeuwenoude luxe drinkbekers, parfumflesjes en schalen, maar ook eenvoudige gebruiksvoorwerpen zoals dobbelstenen en kralen van glas. Blikvanger is een vijftiental topstukken, waaronder een zeldzame goudgele Romeinse ‘millefiori’ kom en een glazen ‘buidelbeker’ uit de Middeleeuwen.

Het Rijksmuseum van Oudheden beheert de rijkste verzameling glas uit de oudheid van Nederland. Voor het eerst sinds tien jaar wordt nu een selectie hiervan in al haar pracht getoond. De juweeltjes uit de collectie zijn in de tentoonstelling ‘GLAS’ te zien in een kleurrijke parade, waarbij sfeer en belichting de bezoeker optimaal laten genieten van hun schoonheid. Ze zijn afkomstig uit het oude Egypte, de Klassieke wereld, de Europese prehistorie (La Tène) en Middeleeuwen en uit de vroege Islamitische wereld. Samen bestrijken ze een periode van ruim 2000 jaar. Tot de oudsten behoren een glazen granaatappel uit Cyprus en een Egyptisch veelkleurig cosmeticaflesje uit 1400 v. Chr. Daarnaast zijn er fraai versierde bekers, schalen van mozaïekglas en kostbare kommen voor gebruik bij luxe banketten. Niet minder mooi is het eenvoudige glaswerk voor dagelijks gebruik, zoals voorraadpotten, veelkleurige parfumflesjes en kralensnoeren.

Het tentoonstellingsverhaal benadrukt het grote vakmanschap van de antieke glasmakers en hun ingenieuze technieken. Opmerkelijk is het moderne ‘ZandGlas’ dat Atelier NL uit Eindhoven speciaal voor de tentoonstelling maakte, van zand uit archeologische bodemlagen van het Leidse Hout Park in Leiden. Archeologie en modern design gaan hier hand en hand. Ook komt het minutieuze werk aan bod van de museumrestauratoren, die met eindeloos geduld een tiental glazen voorwerpen hebben gerestaureerd in de weken voorafgaand aan de tentoonstelling. 

Glas hoort thuis in het rijtje zeer spectaculaire ontdekkingen van de mens. Ongeveer 4000 jaar geleden werd het voor het eerst gebruikt in het Nabije Oosten, in de vorm van eenvoudige kraaltjes met glazuur, gemaakt van samengesmolten kwartszand, soda en kalk. Aanvankelijk was glas echt een luxe product; er werden kostbare olie- en parfumflesjes van gemaakt die alleen de rijke elite zich kon veroorloven. Het glasblazen is een uitvinding uit de Romeinse tijd, die werd gedaan in het Syrisch-Palestijns kustgebied in de eerste eeuw v. Chr. Vanaf nu kon glas sneller en gemakkelijker worden geproduceerd, in nieuwe vormen, tot vensterglas aan toe. Zo werd glas in de Romeinse periode van een kostbaar luxegoed tot een massaproduct, in de meest uiteenlopende vormen en kleuren.

Klik hier voor meer informatie over GLAS, van 2 mei t/m 1 september 2019 te zien in het Rijksmuseum van Oudheden.