Interieur van oliemolen De Poelsnip, Herman Heijenbrock (1915). Collectie Zaans Museum

Duyvis fabriek van PepsiCo schenkt schilderij Heijenbrock aan Zaans Museum

Het Zaans Museum ontvangt een bijzondere schenking van PepsiCo. Het betreft het olieverfschilderij Interieur van oliemolen De Poelsnip (1915) van Herman Heijenbrock. De Nederlandse industrieschilder vereeuwigde op zijn doek de ontstaansgeschiedenis van nootjesfabrikant Duyvis, het huidige Duyvis PepsiCo.

De Nederlandse schilder Herman Heijenbrock (1871-1948) was een industrieschilder. Vaste thema’s van zijn werk zijn arbeid, nijverheid en industrie. Als oudste industriegebied van Europa was de Zaanstreek – als bakermat van veel beroemde Nederlandse A-merken, waaronder Duyvis – een dankbaar onderwerp voor de schilder. De schilderijen van Heijenbrock zijn gesitueerd in en rondom fabrieken en werkplaatsen en vertellen het verhaal van de Nederlandse industrie en arbeider aan het begin van de twintigste eeuw. Door de interesse van Heijenbrock in de rol van de arbeider en de opkomst van machines geven zijn schilderijen een unieke inkijk in het gehele productieproces.

Het olieverfschilderij Interieur van oliemolen De Poelsnip van Herman Heijenbrock toont de Zaanse oliemolen De Poelsnip. Op het schilderij zijn de verschillende stadia van het oliepersen uit zaden te zien. De Poelsnip was een oliemolen van de T. Duyvis JZ Stoomoliefabriek. De molen werd tot 1917 als proefoliemolen gebruikt om de olieopbrengst van een partij zaden te bepalen, die later verwerkt kon worden in de nieuwe stoomoliefabriek van Duyvis. Ericus Gerardus Duyvis kreeg dit schilderij in 1915 bij zijn 40-jarig jubileum als directeur van de firma T. Duyvis Jz Stoomoliefabriek.

De schenking van het schilderij van Heijenbrock aan het Zaans Museum lag voor de hand, vertelt Glen Godwin, Plant Director van de Duyvis fabriek: ‘Met het overhandigen van dit schilderij aan het Zaans Museum geven wij letterlijk iets terug aan de omgeving waar wij werkzaam zijn. Een van onze productielocaties, Duyvis, is namelijk geworteld in de Zaanstreek en het Zaans Museum is een van onze buren.’ Conservator Hester Wandel is verguld met de schenking: ‘Het werk is een prachtige toevoeging op de collectie: het toont het ontstaan van het oer-Hollandse merk Duyvis in de Zaanstreek en de rol van arbeiders aan het begin van de twintigste eeuw.’ 

Het Zaans Museum neemt het schilderij op in de collectie. Naast Interieur van oliemolen De Poelsnip bevinden zich reeds zeven andere Zaanse werken van Herman Heijenbrock in de collectie: zes pasteltekeningen en één olieverfschilderij in bruikleen. Alle acht Heijenbrocks zijn vanaf dit najaar te zien in een intieme tentoonstelling in het Zaans Museum.