GOTH - Designing Darkness neemt je mee in een mystieke duisternis

 GOTH - Designing Darkness 
Design Museum  
Den Bosch 
16 oktober - 18 april 2021

Door: Claire de Court 

De sfeer in het Design Museum Den Bosch zit er goed in. Vandaag wordt namelijk de tentoonstelling ‘GOTH – Designing Darkness’ officieel geopend. Al een aantal weken kijk ik enorm uit naar dit evenement. Zoals directeur Timo de Rijk in zijn humoristische speech al aangeeft: “Goth is een subcultuur die bij iedereen iets losmaakt. We hebben namelijk allemaal wel een beetje goth in ons.” 

‘GOTH’ is met haar vele variaties op dood en duisternis een hele ervaring. De dood wordt genormaliseerd: dat vond ik in het begin maar een gek idee. Maar ‘GOTH’ heeft deze vervreemding op briljante wijze een stuk vertrouwder voor mij gemaakt. Dit gebeurt niet alleen door middel van de tentoongestelde werken, maar ook door het design. De expositie trapt af met een prachtig werk van een witte schedel op een zwarte achtergrond. Niet alleen de achtergrond van het werk is zwart, de hele ruimte van de tentoonstelling is omhuld in duisternis. Door het schilderwerk van de muren lijkt het alsof er een grote zwarte sluier over het Design Museum is neergestreken. 

De geschiedenis van goth wordt uitgebreid verteld: hoe het van een muziekstijl uitbreidde in het dagelijks leven. Het Design Museum biedt verschillende audio-tours aan, waaronder een ‘avontuurlijke tour’. Die trok natuurlijk gelijk mijn interesse! Bij deze tour krijg je muziekstukken te horen die passen bij de bijbehorende werken. Naast de tentoonstelling, biedt het Design Museum ook een wandeling, een duistere boottour en een muziekfestival aan. Genoeg te doen dus! 

De werken die te zien zijn bij de expositie, zijn enorm indrukwekkend. De tentoonstelling differentieert zich door onder andere geschiedenis, mode, sciencefiction, literatuur, film, magie en architectuur. Niet echt verrassend, maar de tentoonstelling is enorm donker.  De schaarse lichtbronnen uiten zich rond bouwwerken en lichtgevende schilderijen, maar ook in de vorm van nagebootst maanlicht. Zo maakt een opgezet manenschaap – een veel voorkomend symbool binnen de goth-cultuur – een bijzondere indruk in combinatie met bewegend ‘maanlicht’. Mijn oog valt ook onmiddellijk op een reusachtige zwarte kroonluchter. Echt eentje die je in een Dracula-film zou zien. Ook herken ik de indrukwekkende werken van H.R. Giger, die zijn gebruikt voor de film ‘Alien’. 

Het wordt steeds duidelijker dat goth meer is dan een subcultuur. Het beschrijft het leven – de mooie én lelijke kanten ervan. Maar ‘GOTH’ bewijst dat zelfs lelijke dingen prachtig en ook ontroerend kunnen zijn. De grenzen tussen nieuwkomers en de totaal aan goth gewijde personen vervagen tijdens deze expositie. Waar velen om mij heen relateren en zich thuis voelen, zijn anderen bezig met leren en bewonderen. Een leuke combinatie, die ook een bepaalde vorm van escapisme biedt.

‘GOTH’ confronteert mij steeds opnieuw met het einde van het leven. Soms in persoon, maar ook vaak in de vorm van verval en overblijfselen. Zo is er bijvoorbeeld een ring te zien die gemaakt is van mensenhuid (de kunstenaar heeft hiervoor zijn eigen buikvel gebruikt) en raak ik de tel kwijt van het aantal mensenbotten en schedels dat ik zie. 

‘GOTH’ breekt het grote taboe rondom de dood en schijnt licht op de cyclus van het leven, waar alle schakels even sterk zijn. Want wie leeft, gaat ook dood. Maar doodgaan hoeft niet altijd triest en omstreden te zijn. ‘GOTH’ heft de sluier op en opent een wereld waar ook de dood een dominante plek heeft. Een leerproces voor de één, voor de ander juist een comfortzone. Een mooie boodschap die ik met veel dankbaarheid bij mij draag na deze indrukwekkende tentoonstelling. ‘GOTH’ is er voor iedereen – jong, oud, dood – volgens veel gothics dwalen de doden altijd om ons heen – of levend. Een absolute knaller van een ervaring die ik iedereen aanraad. 

'GOTH - Designing Darkness' is van 16 oktober 2021 t/m 18 april 2022 te zien en beleven in het Design Museum Den Bosch!